podczas gdy (kiedy)
  • pośledni i ostatni
    18.11.2010
    18.11.2010
    Moje pytanie dotyczy etymologii i zmian znaczeniowych słowa pośledni, które w języku polskim występuje znacznie rzadziej niż w innych językach słowiańskich i znaczy 'gorszy', podczas gdy w pozostałych: 'ostatni'. Na kiedy datuje się tę zmianę semantyczną? Jest to słowo wykształcone w języku polskim na bazie rdzenia prasłowiańskiego czy zapożyczone z innego języka słowiańskiego? I wreszcie skąd pochodzi słowo ostatni, które – zdaje się – wyparło przymiotnik pośledni?
  • Powinieneś był…
    9.06.2012
    9.06.2012
    Czy poprawna jest forma powinieneś był, czy powinieneś, kiedy w obu przypadkach chcemy wyrazić powinność w czasie przeszłym, mówiąc w 2 os. l. poj.?
  • Proces adaptacyjny, proces zwinny
    23.12.2015
    23.12.2015
    Czy adaptacyjny proces to oksymoron? W znaczeniu: proces dostosowujący się do zmian. Z jednej strony mamy tą zdolność adaptacji, ale z drugiej proces, który zakłada pewne zdefiniowane po sobie etapy.
    Czy określenie zwinny proces jest poprawne? Zwinność odnosi się zwykle do ruchów.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam
  • Przecinki w określeniu predykatywnym
    10.07.2019
    10.07.2019
    Czy kiedy nie ma w zdaniu podmiotu, powinniśmy wstawiać przecinki oddzielające imiesłowy i przymiotniki, które funkcji podmiotu nie pełnią, od orzeczeń? Np.
    Znudzony długowiecznym życiem(,) wzdychał co chwilę.
    Niestety osłabieni(,) poddali się przeciwnikom.
    Ranny(,) wierzgał nogami.

    Wiem, że nie oddzielamy okoliczników, ale na to nie znalazłam zasady ani przykładu w opracowaniach.
  • Przewodniczący czy przewodnicząca?
    23.09.2019
    23.09.2019
    Czy kiedy piszemy (ogólnie) o stanowiskach obsadzanych przez kobiety, używamy formy żeńskiej? Chodzi mi o zdania w stylu: Na przewodniczącego/przewodniczącą (?) wybrano Annę Kowalską. Chcę dostosować się do zalecenia o używaniu form żeńskich (bo w nie wierzę), ale to nadal forma męska jest neutralna, a podczas wyborów nie wiedziano jeszcze, kto zostanie wybrany. Innymi słowy, forma przewodniczącą byłaby chyba achronologicznym „spoilerem”?
  • raz dwa czy trzy cztery?
    9.09.2014
    9.09.2014
    Dlaczego po polsku, kiedy odliczamy np. czas do startu, mówimy trzy cztery, podczas gdy w większości innych języków (przynajmniej europejskich), mówi się jeden dwa? Będę wdzięczna za wyjaśnienie.
    Łączę wyrazy szacunku
    Dorota
  • Solec-Zdrój i inne Zdroje
    29.06.2008
    29.06.2008
    Czy Solec Zdrój (i inne Zdroje) pisze się z łącznikiem, czyli Solec-Zdrój, i od kiedy obowiązuje taka pisownia?
  • tata czy tato?
    10.06.2008
    10.06.2008
    Od pewnego czasu zastanawia mnie poprawność słów tata i tato. Mieszkam na Śląsku, gdzie popularniejsza wydaje się ta pierwsza alternatywa (szczególnie wśród rodowitych Ślązaków), podczas gdy w innych rejonach Polski częściej spotykam określenie tato. Czy region rzeczywiście ma tu jakieś znaczenie? Tata wydaje się bardziej logiczny (mamy tu dwie te same sylaby – tak jak w wyrazie mama).
    Proszę o odpowiedź!
  • warianty strony biernej
    11.09.2012
    11.09.2012
    Dzień dobry,
    mam pytanie odnośnie rożnicy w tworzeniu konstrukcji biernej przy użyciu słów: być/zostać + imiesłów. Jaka jest np. różnica w zdaniach „Mur został zbudowany z cegły”, „Mur jest zbudowany z cegły”? Albo w zdaniach „Rada zostanie powołana przez burmistrza”, „Rada będzie powołana przez burmistrza”? Kiedy i dlaczego bardziej uzasadnione jest wybranie jednej z tych konstrukcji?
  • Wyjątek potwierdza regułę

    9.07.2021
    28.11.2001

    Witam!

    Chciałem zapytać o sens i pochodzenie znanego powiedzenia „Wyjątek potwierdza regułę”. A może raczej o brak sensu. Bo nie widzę żadnego. Wyjątek przeczy regule. Obala ją. (Dla dobra reguł wyjątki powinny być trzymane z dala). Kto to wymyślił? I dlaczego się przyjęło i funkcjonuje? Bo to absurd.


    Pozdrawiam,

    Piotr

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego